ΠΑΡΑΣΚΕΥΉ, 05 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 2010
ΤΟ ΠΟΡΤΟ ΔΡΑΚΟΣ
8 Μαρτίου 2010
ΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΙΕΡΟΣ ΤΥΜΒΟΣ
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
Η πόλη μοιάζει με μια παράξενη μάγισσα, που έχει κατορθώσει να ξελογιάσει με τα φοβερά της ξόρκια, όσους ζούνε εντός της. Ο κάθε ένας, έχει πιαστεί στα αόρατα δίχτυα της και με διαφορετικό τρόπο. Άλλος κινείται πάνω στον ιστό της βιαστικός και αδιάφορος για το τι συμβαίνει γύρω του, ενώ κάποιος άλλος κλεισμένος μέσα στους τέσσερις τοίχους του δωματίου του, κοιτά ει τους υπόλοιπους που τρέχουν από το παράθυρο. Σχεδόν όλοι όμως, έχουν καταφέρει να νικηθούν από τα μάγια της πόλης και να χάσουν την επαφή με την φύση και την ίδια τους την φαντασία. Άλλοτε πάλι, προσπερνούν εκείνα τα κομμάτια του πάζλ που θα τους έθεταν σε μια νοητική διαδικασία αναζήτησης. Όμως εγώ και οι σύντροφοι μου, αδιαφορούμε για εκείνα τα παράξενα και αρχαία ξόρκια και αυτό γιατί στα ταξίδια μας, μάθαμε πως όλα τα πράγματα σε τούτο τον κόσμο, έχουν κερκόπορτες και η ίδια η πόλη δεν αποτελεί εξαίρεση. Έτσι, εκείνος που θέλει να μάθει την αθέατη ιστορία της, πρέπει να μάθει και να τις χειρίζεται. Αλλά και πάλι θα μπορούσαμε τελικά, να παγιδευτούμε στον αόρατο ιστό της. Άλλωστε, ο κάθε ένας θα ήθελε ένα λιμάνι καθώς και ένα όμορφο τσιμεντένιο κλουβί, ώστε να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του. Ναι, κάποιοι έριξαν άγκυρα και έπιασαν λιμάνι στον ιστό της πόλης. Αλλά κάποιοι άλλοι, επιλέξαμε να συνεχίσουμε ζηλεύοντας εκείνο το πλοίο φάντασμα, που δεν έπαψε ποτέ να ταξιδεύει. Κάπως έτσι καταφέραμε, να βρούμε ορισμένους από τους θησαυρούς της γνώσης και τα μυστικά της πόλης, που όσοι επέλεξαν το τσιμεντένιο κλουβάκι, ίσως να μην μάθουν ποτέ.
ΤΟ ΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΙΕΡΟ
Σε ένα από εκείνα τα μαγικά μας ταξίδια, εντός των διαδρομών της πόλης και καθώς αναζητούσαμε κάτι να μας ξεδιψάσει από την στυφή γεύση της άχρωμης πραγματικότητας, βρεθήκαμε εμπρός σε κάποιον από τους αινιγματικούς θησαυρούς. Σίγουρα δεν είχε να κάνει με κάτι εξωπραγματικό, αλλά ωστόσο είχε άμεση σχέση με τις τεκτονικές αδελφότητες και την ιστορία τους, στο ευρύτερο πεδίο της πόλης. Ο λόγος γίνεται για ένα μικρό τεκτονικό ταφικό Ιερό, που είχε στηθεί ώστε να τιμηθεί ένας Άγγλος τέκτων, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στα δρώμενα της πόλης. Γύρω από το Ιερό, υπάρχει ένας μικρός περίβολος που στις άκρες του δεσπόζουν τέσσερις μικρές μαρμάρινες κολώνες, που πάνω τους φέρουν σκαλισμένα σύμβολα του ελευθεροτεκτονισμού. Τα σύμβολα αυτά είναι, το σφυρί και το καλέμι που αποτελούσαν σύμβολα των συντεχνιών, αλλά και σύμβολα δύναμης. Ο γνώμονας που συμβολίζει την ακεραιότητα και την τάξη και ο γνωστός διαβήτης που το σύμβολο του έχει να κάνει με την ενεργειακή αρχή και το πνεύμα. Τέλος, υπάρχει και μια κουκουβάγια, γνωστό και ως σύμβολο σοφίας, που κάποιοι την έχουν σπάσει. Εντός του Ιερού, υπάρχει η προτομή του τιμώμενου, ενώ από κάτω σε εμφανή σημείο, υπάρχει ο γνώμονας και ο διαβήτης, καθώς και μία άγκυρα που την συνοδεύουν σκαλιστοί φοίνικες. Δεξιά και αριστερά, έχουν τοποθετηθεί οι σαρκοφάγοι όπου σε μία από αυτές, έχει τοποθετηθεί το σώμα του τιμώμενου τέκτονα. Αυτό ίσως που μου κάνει εντύπωση, είναι ότι παρότι το τιμώμενο πρόσωπο έχει άμεση σχέση τόσο με την ιστορία της πόλης όσο και με την ιστορία του Ελληνικού Έθνους, δεν υπάρχουν αναφορές για τις τεκτονικές του διδαχές. Όμως , αρκεί κάποιος να παρατηρήσει τον τρόπο ταφής και το ίδιο το μνημείο, ώστε να καταλάβει πολλά.
Ο ΤΙΜΩΜΕΝΟΣ
Ξέρω ότι βαθιά μέσα σας, έχετε ήδη αρχίσει να αναρωτιέστε σε ποιον ανήκει αυτό το τεκτονικό μικρό Ιερό και ίσως γιατί στήθηκε τόσο εμφανές, που δείχνουν τον τρόπο τίμησης του ατόμου. Το Ιερό λοιπόν, φτιάχτηκε προς τιμήν του Τζων Μακ Δουάλλ, ο οποίος μάλιστα έχει τιμηθεί για το έργο του και από το Ελληνικό κράτος, με τον χρυσό Σταυρό του Σωτήρος. Ο ίδιος ήρθε στην Ελλάδα το 1855, ως μηχανικός ατμόπλοιων, ενώ αργότερα υπηρέτησε και σε Ελληνικά πλοία, όπως αυτά της ατμοπλοΐας Σύρου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, θα ιδρύσει στον Πειραιά τον πρώτο ατμόμυλο. Ενώ το 1868, θα δημιουργήσει μηχανουργείο όπου σε αυτό θα πραγματοποιηθούν αρκετά μεγάλα έργα. Σύντομα, το μηχανουργείο θα έχει 420 εργάτες, ενώ θα κατασκευάζει κάθε είδους μηχανές, όπως κλωστικές και νηματουργικές. Η φήμη του μηχανουργείου, θα φτάσει ως την Σμύρνη αλλά και την Ευρώπη και θα αποτελέσει ένα Ελληνικό σχολείο για τεχνίτες. Πολύ αργότερα, θα αρχίσει να κατασκευάζει και πλοία, ισάξια με τα ευρωπαϊκά, ενώ το επόμενο βήμα θα είναι η δημιουργία μίας από τις πιο ισχυρές ατμοπλοϊκές εταιρείες της Ευρώπης, αλλά και από τις πρώτες στην Ελλάδα.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗ ΤΣΟΥΚΑΛΑ.
Υποσημείωση: Το θέμα παρουσιάζεται σε Πανελλήνια αποκλειστικότητα από την Enterstar και τον Γρηγόρη Τσουκαλά.
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΛΙΜΑΝΙΩΝ
Ίσως από τις πιο καλές ιστορίες που μπορεί να ακούσει κάποιος, είναι εκείνες που αφηγούνται στα διάφορα λιμάνια του κόσμου, οι πολυταξιδεμένοι ναυτικοί. Είναι γεγονότα, που ταξιδεύουν από άγνωστους προορισμούς μέσα στα πλοία, σαν ένα αλλιώτικο εμπόρευμα. Συνήθως, τούτες οι ξωτικές ιστορίες που ο χρόνος εκκίνησης τους χάνεται στις δίνες του χρόνου, μιλούν για παράξενα ταξίδια σε προορισμούς που κανένας άνθρωπος δεν τόλμησε να πάει. Άλλοτε πάλι, αναφέρονται σε μυστηριώδη νησιά που εμφανίζονται και εξαφανίζονται αναπάντεχα. Ενώ υπάρχουν και εκείνες οι αφηγήσεις, που μιλούν για εκείνα τα παράξενα πλοία που ταξιδεύουν δίχως πλήρωμα, στα φουρτουνιασμένα κύματα. Κάποιες από αυτές, αναφέρονται και σε παράξενα λιμάνια που ντύνονται με τον μανδύα των θρύλων και των μύθων. Σε ένα τέτοιο λιμάνι, που αν και αποτελεί μέρος της πραγματικότητας μας και είναι ζωσμένο με τους δικού του μύθους, θα αναφερθούμε κάπου παρακάτω και δεν είναι άλλο από το λιμάνι του Πειραιά.
ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ
Το λιμάνι του Πειραιά, που χάνεται η ιστορία του μέσα στην αρχαιότητα, διαθέτει τους δικούς του μύθους, που εξιστορούν οι διάφοροι ναυτικοί, σε άλλα λιμάνια. Ένας από αυτούς τους μύθους, είναι και εκείνος που αναφέρεται στην ύπαρξη του μεγάλου μαρμάρινου λιονταριού και που θέλει κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, μία έγκυος τουρκάλα κοιτώντας το λιοντάρι, να γεννάει ευθύς αμέσως μπροστά του, ένα ανθρωπόμορφο τέρας με πρόσωπο λιονταριού, αυτιά λαγού και πόδια μικρού παιδιού, το οποίο άρχισε να χοροπηδάει μόλις γεννήθηκε και να τρέχει. Οι γύρω μάρτυρες τρομοκρατημένοι , σκότωσαν αμέσως το τέρας και μάλιστα απαγόρευσαν στον Γάλλο γιατρό Fouchon, που ήταν μάρτυρας όλου του γεγονότος, να ταριχεύσει το σκοτωμένο σώμα και να το πάρει στην Γαλλία για ιατρική μελέτη. Για την ιστορία, το λιμάνι πρωτοαναφέρθηκε ως Πόρτο Λεόνε χάριν στο λιοντάρι, από τους Πορτογάλους. Οι Έλληνες, το αποκαλούσαν το λιμάνι του Δράκου, ενώ οι Τούρκοι το λιμάνι του Ασλάν, που σημαίνει λιοντάρι στα τούρκικα. Η αρχική θέση του λιονταριού, ήταν ο μύχος του λιμανιού, κοντά στον σημερινό τιτάνιο κήπο, ενώ η χρονική περίοδος κατασκευής του, παραμένει ως σήμερα άγνωστη. Η πρώτη αναφορά του λιονταριού, γίνεται από τον ναυτικό χάρτη του Γενοβέζου Πέντρο Βισκόντι το 1318. Ο Akerblad, στα δικά του συμπεράσματα, υποθέτει ότι φτιάχτηκε περίπου τον 2ο μ. Χ αιώνα, ενώ άλλοι περιηγητές ανάμεσα στον 11οο αιώνα. Αίνιγμα επίσης, αποτελούν και οι χαράξεις που φέρει πάνω του το λιοντάρι , που κάποιοι μάλιστα τους αποδίδουν την έννοια της ρουνικής γραφής , που μιλούν για τον Βασιλιά Χάρολντ της Νορβηγίας, που ωστόσο η μορφή του θεωρείται και ηρωική. Ο Δανός αρχαιολόγος Ράφν, σε μία προσπάθεια αποκρυπτογράφησης των χαράξεων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αναφέρονται στην κυριαρχία του κατακτητήΟύλφ Ασμούνδ, ενώ ο Laborde θα διαφωνήσει με όλα τα παραπάνω, υποστηρίζοντας ότι οι χαράξεις, έγιναν την εποχή της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας, όπως και το ίδιο το λιοντάρι που στήθηκε στον λιμένα, χάριν της νίκης των Ελλήνων επί των Περσών. Οι Spoh και Wheler το 1675, αναφέρουν ότι το μέγεθος του ήταν τριπλάσιο του κανονικού και χρησίμευε ως κρήνη. Το λιοντάρι, θα μεταφερθεί στην Βενετία το 1687, από τον Ναύαρχο Φραγκίσκο Μοροζίνη, ως λάφυρο. Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί, ότι στο εθνικό ημερολόγιο Βρεττού το 1871, ο Κ. Παπαρηγόπουλος μας δίνει και εκείνος την θέση του λιονταριού στον τιτάνιο κήπο, ενώ ο πρώτος Έλληνας που θα ασχοληθεί με τις επιγραφές του λέοντα, είναι ο Α. Μουστοξύδης. Σήμερα στο λιμάνι, στην περιοχή του Χατζηκυριάκειου, υπάρχει ένα μικρότερο αντίγραφο του λιονταριού, που αποτελεί έργο του γλύπτη Γ. Μέγκουλα.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗ ΤΣΟΥΚΑΛΑ.
