Απεικόνιση του λοιμού της Αθήνας. Ύστερα από έρευνες, ο Μανώλης Ι. Παπαγρηγοράκης, επίκουρος καθηγητής της Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πιθανός αιτιολογικός παράγοντας ήταν ο τυφοειδής πυρετός.
Να σας συστήσουμε τη Μύρτιδα, μια 11χρονη κοπέλα που μας έρχεται από μακριά, για την ακρίβεια, από τους αρχαίους χρόνους. Για να τη γνωρίσετε –γράφει ο Ηλίας Μαγκλίνης– δεν έχετε παρά να βρεθείτε στο Μουσείο της Ακρόπολης, την Παρασκευή, στις 7.30 το απόγευμα, οπότε και ο κύριος Μανώλης Ι. Παπαγρηγοράκης, επίκουρος καθηγητής της Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, θα παρουσιάσει σε ειδική εκδήλωση την τεκμηρίωση και όλα τα στάδια της ανάπλασης του κρανίου της αρχαίας κορασίδος, με τον τίτλο «Μύρτις: πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν».
Επιπροσθέτως, την Πέμπτη, 15 Απριλίου, θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της έκθεσης με τον ίδιο τίτλο, στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, στο αμφιθέατρο «Αγγελος Γουλανδρής» του Κέντρου Γαία (Όθωνος 100, Κηφισιά).
Η έκθεση αυτή θα παρουσιάσει με τη σειρά της όλη τη διαδοχή των διαφόρων φάσεων (τις αρχαιολογικές, ιατρικές πτυχές του θέματος, τον ρόλο που έπαιξαν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές) στην ολοκλήρωση της ανάπλασης αυτού του προσώπου από το παρελθόν.
Ίσως κάποιοι αναρωτιέστε γιατί την παρουσίαση θα πραγματοποιήσει ένας καθηγητής ορθοδοντικής και όχι ένας αρχαιολόγος. Ο κ. Παπαγρηγοράκης, όμως, ασχολείται εδώ και τριάντα χρόνια με τα αρχαιολογικά κρανία. «Το 1995, κατά τις ανασκαφές που γίνονταν στον Κεραμεικό, στο πλαίσιο της κατασκευής του Μετρό», δήλωσε στην Καθημερινή ο κ. Παπαγρηγοράκης, «η αρχαιολόγος Ερση Μπαζιωτοπούλου-Βαλαβάνη μου παρέδωσε σκελετικό υλικό της μεσοελλαδικής εποχής (1900 π.Χ. - 300 π.Χ.) με το οποίο θα εμπλούτιζα την έρευνά μου πάνω στη μορφολογία του αρχαίου Έλληνα.
Μελετούσα και συνέκρινα το κρανιοπροσωπικό σύμπλεγμα των αρχαίων και των νέων Ελλήνων. Σε αυτό το πλαίσιο, μελέτησα 150 αρχαία κρανία και τα συνέκρινα με 250 νεοελλήνων». Η μελέτη αυτή στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν, στη Σουηδία, και σχετική ανακοίνωση έγινε το 2005 στο Παγκόσμιο Ορθοδοντικό Συνέδριο, στο Παρίσι. «Στην ουσία, επιβεβαίωσα έπειτα από πενήντα χρόνια όσα υποστήριζαν θεωρητικά οι Αμερικανοί ανθρωπολόγοι, όπως ο Κουν, το 1939: ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους αρχαίους και τους σύγχρονους Έλληνες. Ειδικά ως προς το “προσωπικό” κρανίο (αυτό που μας είναι ορατό) δεν υπάρχει καμία διαφορά. Μόνο ως προς το “εγκεφαλικό” (η κάψα που περιβάλλει τον εγκέφαλο), αλλά πρόκειται για μια φυσιολογική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους».
Το 2000 ανατέθηκε στον κ. Παπαγρηγοράκη να διερευνήσει μέσω του σκελετικού υλικού τον πιθανό αιτιολογικό παράγοντα του λοιμού της Αθήνας κατά τη διάρκεια των Πελοποννησιακών Πολέμων και το 2006 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πιθανότερη αιτία ήταν ο τυφοειδής πυρετός.
«Το 2007, στην 27η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, έπεσε η ιδέα για την ανάπλαση της Μύρτιδος –
Ένα κοριτσάκι που έζησε στην αρχαία Αθήνα «αφηγείται» την ιστορία του
ιδέα βασισμένη στην ανάπλαση που είχε γίνει του προσώπου του Φιλίππου και με το υλικό που είχα από τους σκελετούς του Κεραμεικού. Ολοκληρώσαμε τη δουλειά πριν από λίγους μήνες. Όμως, η ανάπλαση δεν έγινε πάνω στο αρχαίο κρανίο, φτιάξαμε ένα αντίγραφο. Αυτό έγινε στο κέντρο Εγκέφαλος από τον ακτινολόγο Παναγιώτη Τούλα, όπου ο αξονικός τομογράφος του κέντρου έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί 64 τομές το δευτερόλεπτο. Πήραμε τα στοιχεία που μας έδωσε ο κύριος Τούλας και τα στείλαμε στα Χανιά, στα ΤΕΙ Κρήτης, όπου οι καθηγητές Μαραβελάκης και Αντωνιάδης, με ειδικό πρόγραμμα υπολογιστών, έφτιαξαν ένα πιστό αντίγραφο του κρανίου. Αυτό εστάλη στη Σουηδία, στον ειδικό μοντελίστα Οσκαρ Νίλσον, ο οποίος ολοκλήρωσε τη διαδικασία της ανάπλασης».
Το κοριτσάκι μας λοιπόν είναι 11 ετών, φοράει φόρεμα σχεδιασμένο από τη Σοφία Κοκοσαλάκη, από λινό ύφασμα, πάνω στο οποίο η Ελένη Κλημογιάννη ακολούθησε τον αρχαίο τρόπο ραφής. Να πούμε ακόμα ότι στην έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή, ο επισκέπτης θα περιδιαβάζει όλες τις διαδρομές της ανάπλασης με μουσικό χαλί μια σύνθεση του Κωνσταντίνου Βήτα. «Θα ήταν σοβαρή παράλειψη», τονίζει ο κύριος Παπαγρηγοράκης, «να μην αναφέρουμε ότι όλοι οι Έλληνες που εργάστηκαν σε όλες τις φάσεις της ανάπλασης, το έκαναν αφιλοκερδώς».
http://www.skai.gr/articles/news/culture/
Να σας συστήσουμε τη Μύρτιδα, μια 11χρονη κοπέλα που μας έρχεται από μακριά, για την ακρίβεια, από τους αρχαίους χρόνους. Για να τη γνωρίσετε –γράφει ο Ηλίας Μαγκλίνης– δεν έχετε παρά να βρεθείτε στο Μουσείο της Ακρόπολης, την Παρασκευή, στις 7.30 το απόγευμα, οπότε και ο κύριος Μανώλης Ι. Παπαγρηγοράκης, επίκουρος καθηγητής της Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, θα παρουσιάσει σε ειδική εκδήλωση την τεκμηρίωση και όλα τα στάδια της ανάπλασης του κρανίου της αρχαίας κορασίδος, με τον τίτλο «Μύρτις: πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν».
Επιπροσθέτως, την Πέμπτη, 15 Απριλίου, θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της έκθεσης με τον ίδιο τίτλο, στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, στο αμφιθέατρο «Αγγελος Γουλανδρής» του Κέντρου Γαία (Όθωνος 100, Κηφισιά).
Η έκθεση αυτή θα παρουσιάσει με τη σειρά της όλη τη διαδοχή των διαφόρων φάσεων (τις αρχαιολογικές, ιατρικές πτυχές του θέματος, τον ρόλο που έπαιξαν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές) στην ολοκλήρωση της ανάπλασης αυτού του προσώπου από το παρελθόν.
Ίσως κάποιοι αναρωτιέστε γιατί την παρουσίαση θα πραγματοποιήσει ένας καθηγητής ορθοδοντικής και όχι ένας αρχαιολόγος. Ο κ. Παπαγρηγοράκης, όμως, ασχολείται εδώ και τριάντα χρόνια με τα αρχαιολογικά κρανία. «Το 1995, κατά τις ανασκαφές που γίνονταν στον Κεραμεικό, στο πλαίσιο της κατασκευής του Μετρό», δήλωσε στην Καθημερινή ο κ. Παπαγρηγοράκης, «η αρχαιολόγος Ερση Μπαζιωτοπούλου-Βαλαβάνη μου παρέδωσε σκελετικό υλικό της μεσοελλαδικής εποχής (1900 π.Χ. - 300 π.Χ.) με το οποίο θα εμπλούτιζα την έρευνά μου πάνω στη μορφολογία του αρχαίου Έλληνα.
Μελετούσα και συνέκρινα το κρανιοπροσωπικό σύμπλεγμα των αρχαίων και των νέων Ελλήνων. Σε αυτό το πλαίσιο, μελέτησα 150 αρχαία κρανία και τα συνέκρινα με 250 νεοελλήνων». Η μελέτη αυτή στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν, στη Σουηδία, και σχετική ανακοίνωση έγινε το 2005 στο Παγκόσμιο Ορθοδοντικό Συνέδριο, στο Παρίσι. «Στην ουσία, επιβεβαίωσα έπειτα από πενήντα χρόνια όσα υποστήριζαν θεωρητικά οι Αμερικανοί ανθρωπολόγοι, όπως ο Κουν, το 1939: ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους αρχαίους και τους σύγχρονους Έλληνες. Ειδικά ως προς το “προσωπικό” κρανίο (αυτό που μας είναι ορατό) δεν υπάρχει καμία διαφορά. Μόνο ως προς το “εγκεφαλικό” (η κάψα που περιβάλλει τον εγκέφαλο), αλλά πρόκειται για μια φυσιολογική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους».
Το 2000 ανατέθηκε στον κ. Παπαγρηγοράκη να διερευνήσει μέσω του σκελετικού υλικού τον πιθανό αιτιολογικό παράγοντα του λοιμού της Αθήνας κατά τη διάρκεια των Πελοποννησιακών Πολέμων και το 2006 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πιθανότερη αιτία ήταν ο τυφοειδής πυρετός.
«Το 2007, στην 27η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, έπεσε η ιδέα για την ανάπλαση της Μύρτιδος –
Ένα κοριτσάκι που έζησε στην αρχαία Αθήνα «αφηγείται» την ιστορία του
ιδέα βασισμένη στην ανάπλαση που είχε γίνει του προσώπου του Φιλίππου και με το υλικό που είχα από τους σκελετούς του Κεραμεικού. Ολοκληρώσαμε τη δουλειά πριν από λίγους μήνες. Όμως, η ανάπλαση δεν έγινε πάνω στο αρχαίο κρανίο, φτιάξαμε ένα αντίγραφο. Αυτό έγινε στο κέντρο Εγκέφαλος από τον ακτινολόγο Παναγιώτη Τούλα, όπου ο αξονικός τομογράφος του κέντρου έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί 64 τομές το δευτερόλεπτο. Πήραμε τα στοιχεία που μας έδωσε ο κύριος Τούλας και τα στείλαμε στα Χανιά, στα ΤΕΙ Κρήτης, όπου οι καθηγητές Μαραβελάκης και Αντωνιάδης, με ειδικό πρόγραμμα υπολογιστών, έφτιαξαν ένα πιστό αντίγραφο του κρανίου. Αυτό εστάλη στη Σουηδία, στον ειδικό μοντελίστα Οσκαρ Νίλσον, ο οποίος ολοκλήρωσε τη διαδικασία της ανάπλασης».
Το κοριτσάκι μας λοιπόν είναι 11 ετών, φοράει φόρεμα σχεδιασμένο από τη Σοφία Κοκοσαλάκη, από λινό ύφασμα, πάνω στο οποίο η Ελένη Κλημογιάννη ακολούθησε τον αρχαίο τρόπο ραφής. Να πούμε ακόμα ότι στην έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή, ο επισκέπτης θα περιδιαβάζει όλες τις διαδρομές της ανάπλασης με μουσικό χαλί μια σύνθεση του Κωνσταντίνου Βήτα. «Θα ήταν σοβαρή παράλειψη», τονίζει ο κύριος Παπαγρηγοράκης, «να μην αναφέρουμε ότι όλοι οι Έλληνες που εργάστηκαν σε όλες τις φάσεις της ανάπλασης, το έκαναν αφιλοκερδώς».
http://www.skai.gr/articles/news/culture/
